تاریخ نگری و تاریخ نگاری عزالدین علی بن محمد بن اثیر

ابن اثیر یکی از مورخان مسلمان است که از نیمه قرن ششم تا اوایل قرن هفتم هجری می زیسته است. او به واسطه خانواده خود که در کارهای دولتی بودند، با حاکمان وقت در ارتباط بود ولی به طور رسمی وارد کارهای دولتی نشد. با این حال او به عنوان نماینده حاکم موصل بین بغداد و موصل در رفت و آمد بود. آراء ابن اثیر در حوزه فلسفه نظری تاریخ متأثر از نگاه دینی مبتنی بر مشیت گرایی، یعنی همان فلسفه خطی دینی می باشد. از دیدگاه فلسفه تحلیلی تاریخ او با استفاده از تبیین روایی، روایات مختلف را با نظمی منطقی توضیح داده است. حقیقت رویدادها در آثار او در یک مقایسه با دیگر منابع تاریخی به خوبی آشکار می شود، اما در جایی که او تحت تأثیر باورهای مذهبی و دینی خود قرار گرفته، از نگاهی عینی به وقایع دور شده است. از منظر فلسفه نظری تاریخ، آن چه که در جهان بینی او سیر تمامی وقایع و رویدادها را رقم زده، مشیت الهی است و بر مبنای آن به شرح رویدادها پرداخته است. عقل، قرآن، سنت و همچنین باورهای دینی و مذهبی، به عنوان مهم ترین مولفه های تاریخ نگاری او، در پرتو همین جهان بینی بود که شکل گرفتند.